WP SportoweFakty
...więcej
  1. Start
  2. Żużel
  3. Stefan Smołka
  4. Stefan Smołka: Lista najlepszych w historii (cz. I)

Stefan Smołka: Lista najlepszych w historii (cz. I)

Koniec roku i nadejście nowego skłania do podsumowań. Proponuję dziś jednak spojrzeć na sport żużlowy w perspektywie nie tylko minionego roku, ale szerzej - w całej jego historii na polskiej ziemi.
Stefan Smołka
Stefan Smołka
Obiektywnie rzecz biorąc, nietrudno wytypować polskiego żużlowca, którego bez wątpienia można nazwać wielkim - najlepszym, najświetniejszym. To król ostatnich dekad Tomasz Gollob. Pomijając tę jedyną oczywistość, w zależności od tego, kto mówi i skąd głos typującego płynie, pojawiłoby się kilkanaście innych, lepiej lub gorzej uzasadnionych kandydatur.
Tomasz Gollob Tomasz Gollob
Mamy pod ręką statystyki, które, aczkolwiek suche i zimne, odarte z emocji, pozbawione kontekstu, wiele mówią i muszą być punktem wyjścia. Są też przekazywane latami mity i legendy, często barwne, emocjonalne, odrzucające logiczny wywód oparty na faktach. Spróbujmy pożenić wodę z ogniem, spojrzeć na całość trochę sercem, a trochę rozumem.Na pewno na miano absolutnie wielkiego zasłużył wspominany w tym miejscu wielokrotnie, legendarny Alfred Smoczyk, cudowne dziecko leszczyńskiego podwórka. Zbyt często o nim słyszałem (dopiero potem przeczytałem) by wątpić w jego wielkość, choć sam oglądać go jeszcze nie mogłem. "Fred" z oficjalnych dokonań indywidualnych wspiął się na szczyt IMP 1949 - innego wyzwania dla niego wtedy nie było. Wygrał wszystko co było do wygrania, koronował się na pierwszego króla żużlowej Polski, wyłonionego pierwszy raz w zunifikowanej pod względem klas pojemności formule, co jako jednodniowa impreza przetrwało (i niech tak zostanie, bo jest swego rodzaju kanonem dyscypliny). Panować przyszło mu krótko - ledwie rok - zginął tak młodo (22 lata) niemalże na polu chwały, a przynajmniej w pełnym rynsztunku rasowego motocyklisty - tak go też pochowano. Czy gdyby nie powołano go do wojska, to na pewno by zginął? Pokonał wielu herosów, przegrał w zderzeniu z... przydrożnym drzewem. To jest na pewno - historycznie rzecz biorąc - kandydat na żużlowego idola nr 1.
Alfred Smoczyk Alfred Smoczyk
Następców wielkiego "Freda" w latach pierwszych po jego śmierci nawet specjalnie nie szukano, tak wielka była trauma po jego utracie. Nawet - rzecz kuriozalna - nie uznano bezdyskusyjnego mistrzostwa Polski Józefa Olejniczaka w roku 1950, choć był bezkonkurencyjny na torze w Krakowie. Dopiero w 1984 roku odkręcono ten absurd i po latach oficjalnie uznano zasłużonego Olejniczaka za mistrza Polski, korygując historyczne tabele. Alfred Smoczyk pośmiertnie "dostał" honorowy tytuł IMP. Wygrał sport, sprawiedliwości stało się zadość.

Chronologicznie drugim z wielkich po Smoczyku w Polsce był Florian Kapała. Cztery tytuły IMP mówią tu same za siebie. Rodzony rawiczanin, z którego Rzeszów był taki dumny. Zapisał kartę piękną, niestety jeszcze wtedy nie z własnej winy - prawie wyłącznie na krajowym podwórku. Pierwsza dziesiątka IMŚ była raz jeden jego udziałem (siódmy w 1961 roku w Malmoe). Ukaranych za wygraną wojnę Polaków dopiero od 1956 roku łaskawie dopuszczono do "stołu pańskiego" światowej federacji i nie było to od razu równoprawne wejście. Przed "Florkiem" rok wcześniej tej samej sztuki pokazania się w "kotle czarownic" Empire Stadium na Wembley dokonał inny świetny polski żużlowiec Stefan Kwoczała. Częstochowianin zdobył też tytuł IMP, a karierę zakończyć musiał przedwcześnie po fatalnym upadku w Krakowie, w 1961 roku. Takich niedokończonych karier uznanych talentów też było niemało.

W dziesiątce najlepszych na świecie żużlowców meldowali się potem nieraz inni Polacy, zdobywający przy tym seryjnie ważne tytuły krajowe. Nawet sam awans do finału IMŚ dużo znaczył i był nobilitacją dla żużlowca. Dziś to jest trochę pokręcone, bo sezon miniony wyznacza hierarchię na kolejny, podczas gdy kiedyś wszystko było zamknięte w ramy jednego roku. "Dzika karta" niweluje ten mankament słabo i ze sportem ma mniej wspólnego. Gdy chodzi o polskich śmiałków w najbardziej trudnej i sportowo znaczącej rywalizacji IMŚ, to w tym miejscu wymienić wypada tego pierwszego w ogóle polskiego herosa wspinającego się skutecznie na podium światowego finału indywidualnie, Antoniego Worynę, dokonującego tej sztuki nawet dwukrotnie, w 1966 i 1970 roku.
Antoni Woryna Antoni Woryna
Wracając do legend mych ulubionych, takimi naturalnymi liderami na listach najlepszych polskich żużlowców w historii są od dziesięcioleci Edward Jancarz i Zenon Plech, para żużlowców na pewno znakomitych, nadzwyczaj utytułowanych, ale przede wszystkim dużo mocniej wypromowanych medialnie dzięki telewizji, która w początkach ich karier (przełom lat 60. i 70.) wchodziła w Polsce pod każdą niemal strzechę, w czym pomogły sukcesy polskich klubów futbolowych, Górnika Zabrze i Legii Warszawa, kadry piłkarskiej Ryszarda Koncewicza i Kazimierza Górskiego, wreszcie lądowanie ludzi na Księżycu). Obaj gorzowianie okazali się prawdziwymi łowcami medali. Ilość ich jednak nie zawsze szła w parze z jakością.
Polub Żużel na Facebooku
Skomentuj 10
Zgłoś błąd
inf. własna
Polecane
Komentarze (10)
 do serwisu aby dodać komentarz.
  • baraboszkin Zgłoś komentarz
    "lista najlepszych" hmm... pan Smolka zdaje sie tym razem postanowil napisac cos pod publiczke od Golloba zaczynajac, a tu tylko 9 komentarzy;)
    0 Odpowiedz
    Pokaż odpowiedzi
    • sympatyk zuzla Zgłoś komentarz
      HISTORIA JEST ZAWSZE PIĘKNA A TA O TYCH SŁAWNYCH NAZWISKACH .
      0 Odpowiedz
      Pokaż odpowiedzi
      • Kaczor Falubaz Zgłoś komentarz
        Bardzo fajny felieton tylko gdzie podziała się bujna czupryna Tomasza Golloba?;)
        0 Odpowiedz
        Pokaż odpowiedzi
        • Adam Sialkowski Zgłoś komentarz
          Na arenie krajowej z pewnością należało wymienić Wojciecha Żabiałowicza,był fenomenalny!
          0 Odpowiedz
          Pokaż odpowiedzi
          • Jaśko Zgłoś komentarz
            Myślę Stefan że napiszesz o regionalnych BOHATERACH którym zawsze coś staneło na drodze........Bo tu u nas w Ostrowie to bez wątpienia jest Jacek B. To gość który nie miał sobie
            Czytaj całość
            równych na swoim podwórku i nie bał się stanąć w szwank z nikim choć jezdził cały czas w 2 lidze.Dlaczego nie był na salonach ŻUŻLA????? Niech on sam odpowie sobie przy lusterku na to pytanie. Pozdrawiam ciebie Stefan jesteś wielki w tym co piszesz Jaśko.
            0 Odpowiedz
            Pokaż odpowiedzi
            • Grzegorz Kożuchowski Zgłoś komentarz
              o wielu nie było wzmianki np.WOJCIECH ŻABIAŁOWICZ
              0 Odpowiedz
              Pokaż odpowiedzi
              • yes Zgłoś komentarz
                Było trochę polskich żużlowców aspirujących obecnie do nazwania najlepszym w ponad 65 powojennych latach. Nie potrafię wybrać (wskazać), chociaż zdecydowana większość wymienionych
                Czytaj całość
                jeździło za mojej pamięci. Są sentymenty, przyzwyczajenia, wpływ mediów i współkibiców. Jeździli w różnym czasie, miejscu, towarzystwie o różne cele. Niektórzy zostali wymienieni na zapas, w celach porównawczych i zachowania spokoju wewnętrznego (również na forum). Jest zaowiedź autora: "Szczegółowa tabela najlepszych polskich żużlowców w dziejach znajdzie się niebawem w drugiej części "Listy najlepszych"
                0 Odpowiedz
                Pokaż odpowiedzi
                • P A W E Ł E K Zgłoś komentarz
                  Wszystkim wyżej wymienionym należy się szacunek.
                  0 Odpowiedz
                  Pokaż odpowiedzi
                  Polska Historia żużla Żużel Stefan Smołka
                  Chcesz poczytać więcej o sporcie i nie tylko? Przejdź na WP.pl
                  ×
                  Już uciekasz? Sprawdź jeszcze to:
                  ×
                  Sport na ×
                  Francuski pocałunek dla Nickiego