Martina Navratilova, dwa światy wybitnej tenisistki

Martina Navratilova karierę rozpoczęła jako reprezentantka Czechosłowacji, ale jeszcze jako nastolatka wyemigrowała do USA.

Łukasz Iwanek
Łukasz Iwanek

Agnieszka Radwańska włączenie Martiny Navratilovej do swojego zespołu trenerskiego ogłosiła w poniedziałek wieczorem i natychmiast stało się to sportową informacją dnia, nie tylko w polskich portalach. Nie mogło być inaczej. Navrátilová, zdobywczyni 18 wielkoszlemowych tytułów (bilans finałów 18-14), może się pochwalić całą masą nadzwyczajnych osiągnięć, które uczyniły ją jedną z najwybitniejszych tenisistek w historii. Jest ona dziewięciokrotną mistrzynią Wimbledonu, triumfatorką 167 turniejów WTA w singlu i 177 w deblu (są to wszystko rekordy). Liderką rankingu WTA była w sumie przez 332 tygodnie (tutaj lepsza jest jedynie Steffi Graf - 377 tygodni).

Triumfując w US Open 1983, Navrátilová skompletowała osobistego Wielkiego Szlema. Dziewięć tytułów wywalczyła na trawiastych kortach Wimbledonu (1978, 1979, 1982, 1983, 1984, 1985, 1986, 1987, 1990), cztery w US Open (1983, 1984, 1986, 1987), trzy w Australian Open (1981, 1983, 1985), gdy turniej w Melbourne rozgrywany był na trawie, oraz dwa w Rolandzie Garrosie (1982, 1984). Poza tym Czeszka zdobyła 31 wielkoszlemowych tytułów w grze podwójnej oraz 10 w grze mieszanej. Jest jedną z trzech zawodniczek (po Margaret Smith Court i Doris Hart), która każdy wielkoszlemowy turniej wygrała przynajmniej raz w singlu, deblu i mikście (w US Open 1987 święciła trzy triumfy).
Navrátilová była pierwszą tenisistką, która w tym samym sezonie została numerem jeden na świecie w singlu i deblu (1984). Nikt w Erze Otwartej nie miał lepszego sezonu w grze pojedynczej niż Martina w 1983 roku (bilans meczów 86-1). Może się ona pochwalić najlepszą serią wygranych meczów z rzędu w Erze Otwartej w singlu (74) i deblu (109 w parze z Pam Shriver). W 1984 była dwa mecze od skompletowania klasycznego Wielkiego Szlema - zwyciężyła w Roland Garros, Wimbledonie i US Open, a w Australian Open, który wtedy był ostatnim wielkoszlemowym turniejem w sezonie, w półfinale przegrała z Heleną Sukovą. Rok wcześniej również wygrała trzy wielkoszlemowe turnieje (w Londynie, Nowym Jorku i Melbourne), a w Paryżu odpadła w IV rundzie po porażce z Kathleen Horvarth. Czeszka 21 razy wystąpiła w Mistrzostwach WTA, co jest rekordowym osiągnięciem. Zdobyła osiem tytułów w singlu i 11 w deblu. Karierę singlową zakończyła w 1994 roku, ale cały czas była aktywna w grze podwójnej i mieszanej (w ogóle nie grała w latach 1997-1999). W latach 2002-205 wystąpiła w siedmiu turniejach w singlu. W 2004 roku w I rundzie Wimbledonu pokonała Catalinę Castano, a następnie urwała seta Giseli Dulko. Mając 47 lat i osiem miesięcy została najstarszą kobietą, której udało się wygrać singlowy mecz w Erze Otwartej. Ostatni mecz w karierze rozegrała w finale gry mieszanej US Open 2006. Święciła wtedy triumf wspólnie z Bobem Bryanem i została najstarszą triumfatorką wielkoszlemowego turnieju (dokonała tego miesiąc przed 50. urodzinami).

Navrátilová wygrała sześć turniejów wielkoszlemowych z rzędu (1983/1984) i wyrównała osiągnięcie Maureen Connolly i Margaret Court. Martina święciła cztery triumfy w Pucharze Federacji - jeden w barwach Czechosłowacji (1975) i trzy z drużyną USA (1982, 1986, 1989). W rozgrywkach tych wygrała 40 z 41 pojedynków (bilans w singlu 20-0, w deblu 20-1). Jedynej porażki doznała w 2004 roku w meczu z Austrią, gdy w deblu w parze z Jill Craybas nie dały rady Barbarze Schett i Patricii Wartusch. Był to jej ostatni występ w Pucharze Federacji. Bilans jej wszystkich gier z podziałem na reprezentacje to 31-1 dla USA i 9-0 dla Czechosłowacji.

Czeszka pierwszy kontakt z tenisem miała w wieku czterech lat, a regularne treningi rozpoczęła trzy lata później. W 1972 roku, jako 15-latka, została mistrzynią Czechosłowacji. W 1973 roku zadebiutowała w profesjonalnych turniejach w Stanach Zjednoczonych (w Dallas, Bostonie, Akronie i Miami odpadła w I rundzie), ale sama na zawodowstwo przeszła w 1975. Pierwszy półfinał w głównym cyklu zanotowała w kwietniu 1973 roku w Leningradzie (obecnie Petersburg), a na przełomie maja i czerwca doszła do ćwierćfinału Rolanda Garrosa w wielkoszlemowym debiucie. Później dotarła m.in. do III rundy Wimbledonu oraz do półfinałów w Toronto i Charlotte. Pierwszy tytuł w głównym cyklu zdobyła we wrześniu 1974 roku, jako 17-latka, w Orlando na Florydzie. Pierwszy i ostatni wielkoszlemowy triumf w singlu święciła w Wimbledonie, odpowiednio w 1978 i 1990 roku.

Po porażce z Chris Evert w półfinale US Open 1975, 18-letnia Navrátilová udała się do biura imigracyjnego w Nowym Jorku informując, że nie chce już być obywatelką komunistycznej Czechosłowacji. W ciągu miesiąca dostała zieloną kartę, a w 1981 roku stała się Amerykanką (US Open 1981 to pierwszy wielkoszlemowy turniej, w którym wystąpiła jako reprezentantka USA). W swój drugi świat wkroczyła bardzo niepewnie, na początku trudno jej było tam egzystować nie tylko na korcie. Jako 19-letnia dziewczyna była sama, z dala od rodziny. Ciągle musiała odpowiadać na pytanie dlaczego zdecydowała się na ucieczkę z Czechosłowacji. W II rundzie US Open 1976 (w I miała wolny los) przeżyła traumę. Przegrała wtedy 6:1, 4:6, 3:6 z Janet Newberry. Po tym meczu usiadła, zakryła głowę rękami i zaczęła płakać. Jej rywalka podeszła wtedy do niej i pomogła opuścić kort. - Mam nadzieję, że nigdy więcej nikogo nie zobaczę w takim stanie - powiedziała Newberry.

- Nie mogłam zobaczyć mojej rodziny, a ona nie mogła się spotkać ze mną. Byłam sama, czułam jakby cały świat był przeciwko mnie - mówiła Navrátilová w 1976 roku dla Washington Post. Miała wzloty i upadki, wielkie triumfy i bolesne klęski, ale to nie przeszkodziło jej zostać jedną z najwybitniejszych tenisistek w historii. Jej rywalizacja z Chris Evert była jedną z najgorętszych, jaka kiedykolwiek miała miejsce w tenisie (bilans ich starć to 37-22 dla Navrátilovej).

W 1981 roku w wywiadzie dla New York Daily News Navrátilová ogłosiła, że jest biseksualistką, a później identyfikowała się już jako lesbijka. Spotykała m.in. z koszykarką Nancy Lieberman czy pisarką Ritą Mae Brown. W latach 1983-1991 była w związku z byłą miss Teksasu Judy Nelson, która później napisała dwie książki o ich wspólnym życiu. 9 marca 2008 roku władze czeskie ponownie nadały Navrátilovej obywatelstwo tego kraju. W styczniu 2010 roku u Czeszki zdiagnozowano raka piersi. Guz został usunięty chirurgicznie w marcu, a w maju tenisistka poddała się radioterapii. 6 września 2014 roku, podczas US Open, Martina oświadczyła się swojej długoletniej partnerce Julii Lemigowej, byłej miss ZSRR.

Navrátilová znana była z niesłychanej sprawności fizycznej oraz ogromnej agresji w grze. Dla tej wybitnej tenisistki charakterystyczne były akcje serwis-wolej. Jako znakomita specjalistka od gry na trawie może ona pomóc Radwańskiej lepiej wykorzystać jej możliwości w akcjach przy siatce.

Czeszka będzie pełnić funkcję konsultanta w obozie krakowianki przez 12-15 tygodni w roku, na najważniejszych turniejach. Radwańska pierwszy trening pod okiem Navrátilovej odbędzie po świętach Bożego Narodzenia w Miami.

Navrátilova wsparciem Radwańskiej Martina Navratilova wsparciem Agnieszki Radwańskiej Źródło: TVP S.A.

Agnieszka Radwańska: Jestem zaszczycona, że będe pracować z Navratilovą

Oglądaj mecze WTA Tour z udziałem Igi Świątek, Magdy Linette i innych topowych zawodniczek w serwisie CANAL+ online. (link sponsorowany)

Już uciekasz? Sprawdź jeszcze to:
×
Sport na ×