Przyjaciel Bońka chce rządzić światowym futbolem

Michel Platini poinformował w środę, że wystartuje w zaplanowanych na 26 lutego 2016 roku wyborach prezydenta FIFA. Od 1998 roku sternikiem światowej federacji jest Joseph Blatter, który 29 maja został wybrany na kolejną kadencję, pokonując księcia Jordanii Alego Bin Al Husseina, ale 2 czerwca podał się do dymisji wskutek afery korupcyjnej. [ad=rectangle] Chcący przejąć rządy w FIFA Platini tuż po ogłoszeniu decyzji o kandydowaniu stał się głównym faworytem w wyścigu o prezydencki mandat. Poparcia Francuzowi udzieliło już większość europejskich federacji na czele Polską. W końcu prezes PZPN Zbigniew Boniek to serdeczny przyjaciel szefa UEFA, a ich przyjaźń kwitnie od czasu wspólnej gry w Juventusie Turyn. Dość powiedzieć, że Christelle Platini jest matką chrzestną syna Bońków, a "Zibi" jest z kolei ojcem chrzestnym syna Platinich.

- Musi zmienić wizerunek FIFA, zadbać o zaufanie do tej organizacji. Po ostatnim kryzysie korupcyjnym i wizerunkowym prezydenta Platiniego czeka mnóstwo roboty. Wierzę, że podoła oczekiwaniom całej światowej rodziny piłkarskiej. Tak, jak kiedyś na boisku i poza nim, może w nowej sytuacji liczyć na mnie i nasz związek - ogłosił Boniek, dodając: - Często powtarzam przy okazji rozwiązywania różnych spraw: Idziemy do przodu! Dziś wierzę głęboko, że Michel Platini swym zaangażowaniem, charyzmą i umiłowaniem futbolu, potrafi zmienić atmosferę wokół światowej piłki i sprawi, że piłkarze,kibice, dziennikarze, działacze czy politycy nie będą musieli wstydzić się różnych grzechów i błędów piłkarskiej światowej centrali.

Platini to 72-krotny reprezentant Francji i jeden z najwybitniejszych piłkarzy w historii swojego kraju. W 1984 roku zdobył z Trójkolorymi mistrzostwo Europy, a dwa lata później wywalczył z nimi brązowy medal MŚ w Meksyku. Trzykrotnie (1983, 1984, 1985) otrzymał od "France Football" Złotą Piłkę dla najlepszego piłkarza świata.

Karierę działacza Platini rozpoczął przy okazji MŚ 1998 we Francji, będąc członkiem komitetu organizacyjnego mundialu nad Sekwaną. W 2002 roku wszedł w skład Komitetu Wykonawczego UEFA i Komitetu Wykonawczego FIFA, a w 2007 roku został prezydentem UEFA, zastępując Szweda Lennarta Johanssona i zachowując jednocześnie funkcję w FIFA. Ośmioletnia kadencja Platiniego w UEFA to czas głębokich reform europejskiego futbolu.

1. Tzw. "Reforma Platiniego"

To reforma formatu kwalifikacji do Ligi Mistrzów. Została wprowadzona w życie przed sezonem 2009/2010 i w jej efekcie 22 z 32 miejsc w fazie grupowej Champions League jest obsadzonych przez drużyny z krajów 1-15 rankingu UEFA, a o pozostałe 10 trwa walka w eliminacjach.

Najważniejszym punktem tzw. "reformy Platiniego" było to, by mistrzowie słabszych piłkarsko krajów nie rywalizowali w eliminacjach z nie-mistrzami z takich lig, jak angielska czy hiszpańska. W związku z tym 10 pozostałych lokat w fazie grupowej rozgrywek obsadza pięć zwycięskich drużyn ścieżki mistrzowskiej (mistrzowie federacji 13-53), a pięć zwycięzcy ścieżki niemistrzowskiej (drużyny z federacji 1-15).

"Reforma Platiniego" był wyraźnym ukłonem w stronę polskiej ligi, która swojego reprezentanta w fazie grupowej Ligi Mistrzów nie miała już od 1996 roku, ale kolejni mistrzowie Polski nie potrafili tego wykorzystać. Od momentu jej wprowadzenia, ścieżką mistrzowską do nieosiągalnej dla reprezentantów Ekstraklasy fazy grupowej Champions League trafiali mistrzowie Izraela, Szwajcarii, Cypru, Belgii, Chorwacji, Białoruś, Grecji, Węgier, Danii, Słowacji, Serbii, Czech, Rumunii i Szkocji.

Mistrzom Polski drogę do piłkarskiego raju barykadowały estońska Levadia Tallin, czeska Sparta Praga, cypryjski APOEL Nikozja, szwedzki Helsingborgs IF i rumuńska Steaua Bukareszt, a w sezonie 2014/2015 Legia Warszawa wypadła za burtę z rozgrywek przez błąd klubowej administracji.

2. Powołanie do życia Ligi Europy

"Mała Liga Mistrzów" to oczko w głowie Michela Platiniego. UEFA Europa League, jak brzmi oficjalna nazwa rozgrywek, została powołana do życia w 2009 roku i jest kontynuatorem rozgrywanego od 1971 roku Pucharu UEFA.

UEFA zadbała o to, by Liga Europy nie była jedynie "pucharem pocieszenia", który kluby z czołowych lig Starego Kontynentu traktują jak zło konieczne. Liga Europy, podobnie jak Champions League, ma swój oficjalny hymn - to detal, ale pokazuje, jak UEFA za czasów Platiniego przywiązuje wagę do szczegółów, które składają się na zgrabną całość. Oczywiście to w Lidze Mistrzów wciąż można zarobić lepiej, ale premie za udział w Lidze Europy rosną z sezonu na sezonu. W edycjach 2015-2018 za sam awans do fazy grupowej kluby otrzymają 2,4 mln euro, czyli o 85 proc. więcej niż w latach ubiegłych.

Od edycji 2014/2015 stawka w Lidze Europy jest podwójna, bowiem triumf w rozgrywkach oznacza przepustkę do fazy grupowej Ligi Mistrzów, a to już nie tylko prestiż, ale i kolosalne zyski. Za samo zwycięstwo w finale Ligi Europy klub otrzymuje 6,5 mln euro, a znalezienie się w fazie grupowej Champions League UEFA nagradza 12 mln euro. Pierwszym beneficjentem nowych przepisów została Sevilla FC Grzegorza Krychowiaka, która w finale Ligi Europy 2014/2015 pokonała w Warszawie Dnipro Dniepropietrowsk (3:2).

3. Powołanie do życia Ligi Młodzieżowej UEFA

Liga Młodzieżowa UEFA to rozgrywki dla najlepszych drużyn Starego Kontynentu w kategorii U-19. Formuła turnieju wzorowana jest na Copa Libertadores U-20. W I i II edycji (2013/2014 i 2014/2015) w Lidze Młodzieżowej UEFA wystartowały juniorskie zespoły klubów biorących udział w dorosłej Ligi Mistrzów, które zostały podzielone na takie same grupy, jak uczestnicy Champions League.

Od sezonu 2015/2016 w Lidze Młodzieżowej zagrają 64 drużyny: 32 zespoły U-19 klubów z Ligi Mistrzów oraz 32 mistrzów krajowych - w polskim przypadku zwycięzca Centralnej Ligi Juniorów 2014/2015, czyli Legia Warszawa. Rywalizacja w UEFA Youth League 2015/2016 będzie toczyła się dwutorowo: 32 drużyny uczestników Ligi Mistrzów zagra w takich samych grupach jak w rozgrywkach seniorskich, a zwycięzcy awansują do 1/8 finału, podczas gdy wicemistrzowie grup zagrają w barażach. Z kolei 32 mistrzów krajowych zmierzy się ze sobą w dwóch rundach eliminacyjnych i ośmiu zwycięzców II rundy zagra w barażach z wicemistrzami grup uczestników Ligi Młodzieżowej.

Mistrzowie krajowi będą pochodzili z 32 pierwszych krajów w rankingu UEFA. W przypadku, gdy dana federacja nie wyłania mistrzów w rozgrywkach U-19 lub mistrzem została drużyna, która zakwalifikowała się do Ligi Młodzieżowej UEFA przez udział seniorskiego zespołu w Lidze Mistrzów, jej miejsce zajmie reprezentant kolejnego kraju w rankingu.

W rozgrywkach Ligi Młodzieżowej UEFA od sezonu 2015/2016 będą grali piłkarze do 19. roku życia, ale UEFA dopuściła możliwość zgłoszenia trzech zawodników U-20.

4. Powołanie do życia Ligi Narodów

Prezydentura Michela Platiniego to nie tylko zmiany w rozgrywkach klubowych, ale też reprezentacyjnych. W marcu 2014 roku Komitet Wykonawczy UEFA zatwierdził wprowadzenie Ligi Narodów. Pierwsza edycja rozgrywek wystartuje w 2018 roku po planowanych w Rosji mistrzostwach świata. Wezmą w niej udział 54 reprezentacje europejskie, w tym Polska. Mecze odbywać się będą w terminach FIFA, w których dziś organizuje się spotkania towarzyskie. Liga Narodów nie zastąpi wszystkich spotkań towarzyskich, ale ich rozgrywanie ograniczy do minimum.

54 drużyny zostaną podzielone - według miejsca w rankingu UEFA - na cztery ligi: dwie najwyższe 12-zespołowe, trzecią 14-zespołową i czwartą 16-zespołową. W ramach lig powstanie 16 grup trzy- lub czterozespołowych. Zwycięzcy grup w poszczególnych lig awansują o szczebel wyżej, a ostatnie zespoły spadną do ligi niższej. Zwycięzcy grup w lidze najwyższej zagrają też o końcowy triumf w Final Four.

Ponadto gra będzie się toczyła o cztery dzikie karty na mistrzostwa Europy. Wewnątrz każdej ligi odbędą się półfinały i finał, a zwycięzca uzyska prawo wyjazdu na Euro. Z kolei w II edycji (2020-2022) zwycięzcy dwóch najwyższych lig Ligi Narodów wraz z 10 drużynami z drugich miejsc eliminacji wezmą udział w barażach o awans na mundial w 2022 roku. Triumfatorzy 6 par barażowych stworzą 3 pary, które rozegrają mecze o awans na mundial.

Rewolucja ma na celu nie tylko podniesienie poziomu i prestiżu piłki reprezentacyjnej. Federacje zarobią na prawach telewizyjnych, a te, których drużyny awansują do Final Four, mogą liczyć na spory zastrzyk finansowy od UEFA.

- Akceptujemy i szanujemy, że wszyscy członkowie UEFA zgodzili się w sprawie nowych rozgrywek. To duży krok dla piłki reprezentacyjnej w Europie i mamy nadzieję, że kibice wesprą nowy format - mówił w marcu 2014 roku przewodniczący National Teams Competition Committee przy UEFA Wolfgang Niersbach.

- Podniesienie wartości meczów reprezentacji narodowych na najwyższy poziom to jedno z najważniejszych zadań, jakie UEFA postawiła sobie od czasów wprowadzenia Ligi Mistrzów w 1992 roku. Decyzja podjęta podczas kongresu UEFA to właśnie kolejny krok w tym kierunku - to z kolei opinia sekretarza generalnego PZPN Macieja Sawickiego.

Powołanie do życia Ligi Narodów nie wpłynie na format eliminacji do mistrzostw Europy i europejskich eliminacji do mistrzostw świata, aczkolwiek dojdzie do przetasowań w kalendarzu eliminacji Euro. Gra o awans na Euro 2020 ruszy w marcu 2019 roku, a nie jak to miało do tej pory, we wrześniu na dwa lata przed turniejem. Od września do listopada bowiem odbywać się będą mecze fazy wstępnej Ligi Narodów.

5. Rozszerzenie grona uczestników mistrzostw Europy

Michel Platini doprowadził również do tego, że grono uczestników mistrzostw Europy zostało powiększone do 24 zespołów. Pierwszym turniejem o mistrzostwo Starego Kontynentu, w którym udział weźmie aż tyle drużyn, będzie Euro 2016. Biorąc pod uwagę, że UEFA zrzesza 54 krajowe federacje, w turnieju finałowym wystąpi niemal połowa z nich.

Pierwsze Euro rozegrano w 1960 roku, a w turnieju głównym startowały wówczas tylko cztery zespoły. Po dwudziestu latach liczbę finalistów zwiększono do ośmiu, a od 1996 do 2012 roku w Euro brało udział 16 drużyn.

Przy okazji francuskiego Euro UEFA zrewolucjonizowała też system gier w fazie grupowej: w dwóch pierwszych kolejkach na kibiców czekają minimum trzy mecze dziennie. Spotkania będą odbywać się o godz. 15;00, 18:00 i 20:00. Dwa mecze ostatnich kolejek w rywalizacji grupowej będą rozgrywane o tej samej porze. Ponadto każda z 24 drużyn - i to też nowość w kalendarzu mistrzostw Europy - swoje spotkania fazy grupowej rozegra w innym mieście, a w tym samym regionie nie będzie tego samego dnia innego meczu.

- Wierzę, że kalendarz jest świetny dla kibiców, którzy będą mieli szansę obejrzeć różne drużyny w swoim regionie, a kibice poszczególnych reprezentacji będą mogli podążać za swoją drużyną i poznawać Francję. Fakt, że drużyny będą grały mecze w różnych miejscach, sprawi, że żadna nie będzie nawet umownie mogła być nazwaną gospodarzem z racji tego, że zagra więcej niż jedno spotkanie na danym stadionie - tłumaczył w kwietniu 2014 roku Michel Platini.

6. "Euro dla Europy"

Przy okazji XVI turnieju o mistrzostwo Europy czeka nas kolejna zmiana - finały Euro 2020 odbędą się w 13 miastach 13 różnych państw. Ma to związek z tym, że Euro 2020 odbędzie w 60. rocznicę rozegrania premierowego turnieju o mistrzostwo Starego Kontynentu. W pierwotnym zamyśle mistrzostwa w takim formacie mają się odbyć tylko raz.

- To będzie Euro dla Europy - stwierdził sekretarz generalny UEFA Gianni Infantino, a Michel Platini zmianę formatu tłumaczył między innymi względami ekonomicznymi: - Z finansowego punktu widzenia to bardziej korzystne dla wszystkich krajów. Po co zobowiązywać jeden kraj albo dwa do budowy dziesięciu nowych stadionów, lotnisk itd. Wszystko będzie prostsze i tańsze.

Gospodarzami Euro 2020 będą Londyn, Rzym, Baku, Sankt Petersburg, Monachium, Glasgow, Dublin, Bilbao, Amsterdam, Bruksela, Kopenhaga, Bukareszt i Budapeszt.

7. Centralizacja praw TV

Centralizacja praw telewizyjnych z meczów eliminacji mistrzostw Europy i europejskiej fazy eliminacji mistrzostw świata to kolejny sukces Michela Platiniego. W marcu 2011 roku UEFA ogłosiła, że otrzymała mandat od wszystkich federacji europejskich na przeprowadzenie scentralizowanej sprzedaży praw do eliminacji ME 2016 i MŚ 2018.

Dzięki zmianom narodowe związki zarobią więcej niż dotychczas, choć wysokość premii zależeć będzie w dużej mierze od wyników i atrakcyjności poszczególnych spotkań. UEFA gwarantuje każdej z federacji określoną kwotę, która może zostać powiększona w zależności od faktycznych przychodów uzyskanych ze sprzedaży praw. W tym celu UEFA zawarła umowę ze specjalnie powołaną firmą CAA Eleven. Wartość umowy, która obejmuje również sprzedaż praw do finałów Euro 2016, szacowana jest na ponad 1,2 mld euro. Na przykład PZPN zarobi dzięki temu aż 26 mln euro.

UEFA za kadencji Michela Platiniego wprowadziła już szereg zmian, ale sternik europejskiej federacji wciąż szuka nowych rozwiązań. Jednym z jego najświeższych pomysłów jest wprowadzenie "białych kartek", którymi sędziowie karaliby zawodników podczas meczów. Według pomysłu Francuza piłkarz ukarany białą kartką schodziłby z boiska na pięć lub dziesięć minut. Kara mogłaby być stosowana np. za symulowanie lub krytykowanie decyzji sędziego.

Platini nosi się także z zamiarem wprowadzenia nowych przepisów dotyczących wychowanków. Aktualnie przepisy UEFA i krajowych federacji wymagają obecności w kadrach określonej liczby piłkarzy wyszkolonych w danym klubie. Platini chce iść krok dalej i wprowadzić wymóg gry określonej liczby wychowanków, a nie tylko ich zgłoszenia do rozgrywek.

Poza tym szef UEFA miał w planach rozszerzenie grona uczestników Ligi Mistrzów z 32 do 64 drużyn i wprowadzenie na mundialu 40 zamiast 32 reprezentacji. Co istotne, to za sprawą Platiniego w futbolu pojawili się tzw. "sędziowie bramkowi", ale Francuz jest z kolei przeciwnikiem wprowadzania technologii, w tym rozwiązania "goal-line".