Młodych wysłać po naukę do Australii - rozmowa z Rafałem Dobruckim, trenerem Falubazu Zielona Góra oraz kadry U-19

Oliwer Kubus 17 Marca 2014, 08:26

Oliwer Kubus: Gdy Marek Cieślak oznajmił, że rozważa rezygnację ze stanowiska selekcjonera kadry, Jacek Gajewski wskazał na pana jako naturalnego następcę. Miłe słowa. A jak pan do nich podchodzi? Z entuzjazmem czy dystansem?

Rafał Dobrucki: Niespecjalnie się nad tym rozwodzę. Mamy przed sobą trudny sezon, a wiem z autopsji, że każdy jest trudniejszy. Skupiam się na pracy w Falubazie oraz młodzieżowej reprezentacji. Dywagacje mnie póki co nie obchodzą. Nie lubię planować dalekosiężnie, ponieważ życie, już się o tym przekonałem, potrafi pisać różne scenariusze.

A gdyby Piotr Szymański zadzwonił do pana i spytał, czy jest pan gotowy zostać trenerem pierwszej kadry, co by pan mu odpowiedział?

- Szczerze mówiąc nie wiem. Nie zastanawiam się nad tym. Co będzie za rok czy dwa lata, trudno powiedzieć. Nie wiem, czy wtedy będę jeszcze pracował przy żużlu. Tak jak wspomniałem, koncentruję się na teraźniejszości. Pisać w tym momencie plany palcem po wodzie byłoby niepoważne.

Rozumiem. Pozostańmy przy funkcji trenera. Kiedy doszedł pan do wniosku, że to praca dla pana?

- Jako dziecko marzyłem oczywiście o wieloletniej karierze żużlowca. Nie zakładałem, że przedwcześnie zakończę starty i będę się realizował w roli szkoleniowca. Ale już gdy podejmowałem studia i przechodziłem kurs trenerski, takie myśli się pojawiały, choć bardziej traktowałem to jako alternatywę; jako dokument, który może mi się w przyszłości przydać. Aż nadeszła propozycja z Falubazu.

Nie uważa pan, że rola żużlowego trenera jest dziś deprecjonowana? Pojawiają się opinie, że drużyna nie potrzebuje szkoleniowca, a bardziej menedżera odpowiedzialnego za zgłaszanie zmian bądź ustalenia obsady wyścigów nominowanych.

Rafał Dobrucki uważa trener to przede wszystkim "osoba, która nie przeszkadza"

- Tak, to również jest istotne, jednak myślę, że do czynników o większym znaczeniu należą nawiązanie partnerskiego kontaktu z zawodnikami, zbudowanie odpowiedniej atmosfery oraz stawianie na pierwszym miejscu dobra drużyny. Jednym z zadań trenera jest wypracowanie u swoich podopiecznych świadomości, że nie interes jednostki czy dwóch osób, a całego zespołu jest najważniejszy. Wydaje mi się, że w Zielonej Górze ten monolit udało się stworzyć. Mamy jeźdźców, którzy potrafią działać w grupie.

Czy to oznacza, że trener powinien utrzymywać ze swymi podopiecznymi przyjazne relacje i konsultować z nimi decyzje? I czy jako szkoleniowiec z krótkim doświadczeniem wzbudza pan respekt wśród zawodników?

- Jestem przy żużlu od ponad 20 lat i nie daję się łatwo oszukać. Gdy widzę, że coś jest białe, to jest to białe. Staram się swoją wiedzę sprzedać juniorom, z którymi od pewnego czasu mam okazję współpracować. Z kolei starsi zawodnicy też zdają sobie sprawę, że kilka sezonów na torze spędziłem i potrafię poznać tanie wymówki. Chcę podtrzymywać z nimi partnerskie stosunki, ale nigdy nie przedkładam prywatnych interesów nad to, czym się zajmuję, czyli prowadzenie drużyny. Z której strony by nie patrzeć, byłoby to bez sensu.

Jakie różnice dostrzega pan w prowadzeniu zespołu ligowego oraz juniorskiej kadry? Marek Cieślak twierdzi, że opiekun reprezentacji powinien być przede wszystkim dobrym motywatorem i zachowywać w kluczowych momentach zimną głowę.

- Wkładam spory wysiłek w obie funkcje. Mając w zespole pięciu równorzędnych jeźdźców, nie trzeba podejmować krytycznych decyzji strategicznych. W takiej sytuacji drużyna jedzie sama, rola trenera jest drugo- lub nawet trzecioplanowa i po prostu nie wolni przeszkadzać. Inna sprawa, kiedy coś idzie nie po myśli zespołu. Wtedy szkoleniowiec musi wkroczyć do akcji i swoimi działaniami odmienić losy wydarzeń. Ale to jest chyba jasne.

W żużlu o sukcesie nie zawsze decyduje talent. Paweł Hlib czy Rafał Szombierski święcili sukcesy za młodu, jednak nie potrafili się odnaleźć w dorosłym speedwayu. Co ich różni od Tomasza Golloba, który w przeciwieństwie do nich medali mistrzostw świata juniorów nie zdobywał?

- Tomasz Gollob żyje żużlem 20 godzin dziennie. Gdy wstaje, myśli o żużlu. Gdy kładzie się spać, myśli o żużlu. Podobnie jak Justyna Kowalczyk. Utkwiły mi w pamięci jej słowa, kiedy stwierdziła, że na codzienny trening wybiera się jak do pracy. Całe ich życie toczy się wokół sportu. Traktują go jako pracę, do której każdego dnia muszą się rzetelnie przygotować, by przynosiła ona owoce. Sądzę, że wielu żużlowców, także ci wspomniani, myślało i postępowało inaczej. Oni zamiast dwudziestu, spędzali przy żużlu cztery godziny. I to ich doprowadziło do miejsca, w którym się obecnie znajdują.

Odnoszę wrażenie, że jest to zjawisko spotykane również dzisiaj. Młodzi zawodnicy, oczywiście nie wszyscy, nie traktują żużla w pełni profesjonalnie. Dla niektórych sport to bardziej okazja do lansu niż praca.

- Dotykamy tu bardzo istotnego problemu. Adepci nie rozumieją elementarnych zasad funkcjonowania czarnego sportu. Obserwując ich mam wrażenie, że przedwczoraj trafili do żużla. Nie posiadają podstawowej wiedzy na temat techniki jazdy, już nie wspominając o kwestiach technologiczno-sprzętowych. W niektórych przypadkach to połączenie katastrofy z paranoją. Czasem spotykam się z desperackimi próbami dopasowania motocykla, nie mającymi żadnego logicznego uargumentowania nawet dla kogoś, kto na żużlu nie zna się w ogóle. Staram się tym chłopakom pomóc i wytłumaczyć im sprawy wydawałoby się jasne jak słońce.

Czego nie rozumieją?

- Wiedza o sprzęcie, obciążeniach, ciśnieniu w oponach, technice startu... To detale, które decydują o tym, kto wygrywa, a kto nie. Oni o nie mają o tym zielonego pojęcia, często robią zmiany na chybił-trafił. Zastanawiam się, czy gdy do nich mówię, oni rozumieją, o co chodzi. Na tyle, na ile to możliwe próbuję im przekazać informacje i mimo wszystko czerpię z tej wolontariackiej pracy przyjemność.

Potrzeba im mentora, który pomógłby poznać tajniki tej dyscypliny?

- Zachęcam adeptów, by znajdowali ludzi, którzy żużla, choćby w niewielkim stopniu, już liznęli. Do żużla wbrew pozorom potrzeba ogromnej wiedzy i doświadczenia. Póki młodzi nie złapią podstaw, wróżę im jeden, góra dwa sezony startów.